YASADIŞI BAHİS NEDİR? KARŞILAŞABİLECEĞİNİZ HUKUKİ YAPTIRIMLAR NELERDİR?
5738 sayılı Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli Ve Müşterek Bahis Oyunlarının Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Yaptırılması Hakkında Kanunun 1.maddesine göre spor müsabakaları üzerine sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını düzenleme işi Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılır. Bu tüzel kişilerce oynatılan bahisler yasal olup suç teşkil etmemektedir.
Kanunun 4.maddesinde bu tüzel kişilerin kapalı teklif ihale usulü ile belirleneceği düzenlenmiştir. İhale sonrasında kazanan özel hukuk tüzel kişisi ile Spor Toto Teşkilat Başkanlığı arasında bir sözleşme imzalanır. Sözleşmenin imzalanmasıyla özel hukuk tüzel kişisi Başbayi sıfatını kazanır. Sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını oynatmak üzere Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından ayrıca bayilere ruhsat ve yetki verilmektedir.
1.YASADIŞI BAHİS NEDİR?
Kanuna göre yurt içinde veya dışında düzenlenen spor müsabakalarına ilişkin sonuçların veya etkinliklerin tahmin edilmesi esasına göre oynatılan ve katılanlar arasından doğru tahmin edenlere, önceden belirlenen oranla ikramiye kazandıran oyunlar sabit ihtimalli bahis oyunlarıdır. Bu oyunların yetkisiz ya da yetkisi olmasına rağmen yetkinin aşılması suretiyle oynanması durumunda yasadışı bahis suçları oluşacaktır. Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2010/2033 Esas, 2012/25525 Karar sayılı dosyasında sanığın resmi İddia bayii olan işyerinden yasadışı bahis oynattığı iddia edilen olayda delillerin toplanarak bilirkişiye verilmesi ve rapor alınması sonucunda karar verilmesi gerektiğine hükmedilmiştir. Kararda görüleceği üzere bahis oynatmaya yetkili iddia bayisi sahibi, yasadışı bahis suçunda sanık olabilir.
Türk Ceza Kanunun 228.maddesinde kumar oynanması için yer ve imkan sağlama fiilleri suç olarak düzenlenmiştir. Yasadışı bahis de kumar olarak nitelendirilse de 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlemesi Hakkında Kanun, Türk Ceza Kanununa göre özel norm niteliğinde olduğundan spor müsabakalarına ilişkin yasadışı bahislerde 7258 sayılı kanunun 5.maddesi uygulama alanı bulmaktadır. Yasadışı bahis suçu ve suçun sonuçları şunlardır:
1.Hapis cezası tehdidi:
Kanunda yasadışı bahis cezası olarak hapis ve adli para cezası belirtilmiştir. Maddenin a ve b bentlerinde yasadışı bahis oynatmak suç olarak düzenlenmiştir.
5.maddenin 1.fıkrasının a bendinde yetkisiz kişilerce yurt içinde spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatılması veya oynatılmasına yer veya imkan sağlanması suç olarak düzenlenmiştir. Bu suçun cezası üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıdır.
5.maddenin 1.fıkrasının b bendinde yetkisiz kişilerce yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına ilişkin sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayan kişiler hakkında dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunacağı düzenlenmiştir.
Maddenin a bendinde yurt içindeki bahislerden, b bendinde ise yurt dışındaki bahislerden söz edilmektedir. Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2021/23449 Esas , 2022/12764 Karar sayılı dosyasında 5. Maddenin 1.fıkrasının a ve b bendinde düzenlenen suçların ayırt edici unsurunu bahis oynanan futbol ya da sair müsabakaların oynandığı yer değil, bahis organizasyonunun ya da bahis oynatmak üzere erişim sağlanan internet sitesinin bulunduğu yer olduğunu belirtmiştir. Kararda erişim sağlanan sitelerin yurtdışı kaynaklı olup olmadığının şüpheye yer bırakmayacak şekilde belirlenmesinden sonra sanığın hukuki durumunun tespit edilmesi gerektiğine değinilmiştir.
5.maddenin 1.fıkrasının c bendinde ise yasadışı bahis para nakline aracılık suç olarak düzenlenmiştir. Bu suç tipinde failler, yasadışı oynanan bahislere için kazanılan paranın naklini sağlamaktadır. Kanunda bu hareket, ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. Yasadışı bahis para nakline aracılık suçunun cezası üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır.
5.maddenin 1.fıkrasının ç bendinde spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamasına reklam vermek ve sair surette teşvikte bulunan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacağı düzenlenmiştir. Kanun teşvik fiilinin ne şekilde yapılacağını açıkça belirtmemiştir. Bu hareketler sosyal medyada paylaşım yapma, sitelere reklam verme, mesaj atma şeklinde gerçekleşebilir.
5.maddenin 1.fıkrasının d bendinde ise yasadışı bahis oynamanın idari para cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmektedir. Diğer fıkraların aksine burada bir suç değil kabahat mevcuttur. Maddeye göre bahis oynayanlar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından beş bin liradan yirmi bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılır.
2.Güvenlik tedbiri olarak müsaderenin uygulanması:
5.maddenin 2.fıkrasında madde kapsamına giren suçlarla ilgili spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarının oynanmasına ayrılan veya oynanmasında kullanılan ya da suçun konusunu oluşturan eşya ile bu oyunların oynanması için ortaya konulan veya oynanması suretiyle elde edilen her türlü mal varlığı değerinin TCK hükümlerine göre müsadere edileceğine hükmedilmiştir. Türk Ceza Kanununun 54.maddesinde eşya, 55.maddesinde kazanç müsaderesi düzenlenmiştir. Eşya müsaderesinde, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın devlete devri söz konusu olmaktadır.
Kazanç müsaderesinde ise suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların devlete devri söz konusu olmaktadır.
3.Taşınmaz, hak ve alacaklara el konulması:
5.maddenin 7.fıkrasına göre bu maddede düzenlenen suçlara ilişkin Ceza Muhakemesi Kanununun 128.maddesi uygulanabilir. Atıf yapılan maddede suçun işlendiğine ve suçlardan elde edildiğine yönelik küvetli şüphenin bulunması halinde failin taşınmazlarına, kara, deniz veya hava ulaşım araçlarına, banka veya diğer malî kurumlardaki her türlü hesaba, gerçek veya tüzel kişiler nezdindeki her türlü hak ve alacaklara, kıymetli evraka, ortağı bulunduğu şirketteki ortaklık paylarına, kiralık kasa mevcutlarına ve diğer malvarlığı değerlerine hakim kararıyla el konulabilir.
4.Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmesi:
5.madde kapsamına giren suçlarla ilgili tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. Türk Ceza Kanununun 60.maddesinde tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri düzenlenmiştir. Maddeye göre bir kamu kurumunun verdiği izne dayalı olarak faaliyette bulunan özel hukuk tüzel kişisinin organ veya temsilcilerinin iştirakiyle ve bu iznin verdiği yetkinin kötüye kullanılması suretiyle tüzel kişi yararına işlenen kasıtlı suçlardan mahkûmiyet halinde, iznin iptaline karar verilir ve tüzel kişi hakkında müsadere hükümleri uygulanır.
5.Erişimin engellenmesine karar verilmesi:
5.madde kapsamına giren suçlarla ilgili 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri gereğince erişimin engellenmesine karar verilir.
6.İşyerinin kapatılması :
5.maddenin 2.fıkrasında madde kapsamına giren suçların işlendiği işyerlerinin mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından mühürleneceği düzenlenmiştir. Söz konusu kapatma işlemi için herhangi bir ihtara gerek yoktur. Yine iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip işyerlerinin ruhsatları mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine ruhsat vermeye yetkili idare tarafından beş iş günü içinde iptal edileceği düzenlenmiştir.
YASADIŞI BAHİS SUÇLARI NASIL TESPİT EDİLİR?
7258 sayılı kanunda düzenlenen suçların tespiti ve soruşturması, tüm suçlarda olduğu gibi ihbar üzerine yapılır. Kanunun 5.maddesinin 7.fıkrasında Spor Toto Teşkilat Başkanlığının doğrudan Cumhuriyet başsavcılığına başvuruda bulunabileceği düzenlenmiştir. Spor Toto Teşkilat Başkanlığına davanın tarafı gibi tebligat yapılır. Kovuşturma sırasında ise Teşkilat katılan olarak kabul edilir.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi 2021/4386 Esas , 2023/11272 Karar sayılı dosyasında T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının davaya katılma hakkı bulunmadığına hükmetmiştir.
Av.Sema Nur Deveci Ustundağ
Av.Hüseyin Acar
