KOSOVA VATANDAŞLIĞI KAZANMANIN YOLLARI
Kosova vatandaşı olmanın birçok avantajı bulunmaktadır. Öncelikle, Kosova, Avrupa ile entegrasyon sürecinde yer aldığı için vatandaşları, Avrupa Siyasi ve Ekonomik Alanı'na daha yakın bir konumda bulunma fırsatına sahiptir. Ayrıca, Kosova vatandaşları, bazı ülkelerde vize serbestisi ile seyahat edebilme imkânına sahip olarak seyahat özgürlüğünü artırabilirler. Eğitim alanında da Kosova'da ve Avrupa'nın diğer bölgelerinde çeşitli burs ve destek programları sayesinde daha iyi fırsatlar elde edebilirler. İş fırsatları açısından, Kosova'da yerli ve uluslararası şirketlerde çalışma veya iş kurma imkânları bulunmaktadır ve bu da Avrupa pazarında daha fazla fırsata erişim sağlar. Vatandaşlar, yerel yönetimlerde oy kullanma ve siyasi katılım haklarına sahip olarak, kendi ülkelerinin geleceğinde söz sahibi olma şansına sahiptirler. Son olarak, Kosova vatandaşlığı, zengin bir kültürel mirasın ve kimliğin parçası olma fırsatı sunarak bireylerin kendilerini daha bağlı hissetmelerine yardımcı olur.
Kosova vatandaşı olarak:
1. Doğum Yoluyla Vatandaşlık;
Kosova'da vatandaşlık elde etmek için doğum yolu ile vatandaşlık prensipleri, Kosova Vatandaşlık Kanunu'na dayanır. Bu kanuna göre doğumla Kosova vatandaşı olmanın şartları şu şekilde özetlenebilir:
A.Kan Bağına Dayalı Vatandaşlık (Jus Sanguinis)
B.Toprak Bağına Dayalı Vatandaşlık (Jus Soli)
C.Evlat Edinme Yoluyla Vatandaşlık
D.Doğum Kaydı ve Vatandaşlık Başvurusu
Doğumla vatandaşlık hakkı kazanan çocukların, bu haklarını kullanabilmeleri için doğumlarının Kosova yetkili makamlarına kaydedilmesi gerekir. Eğer çocuk yurtdışında doğmuşsa, Kosova'nın diplomatik misyonları veya konsoloslukları aracılığıyla vatandaşlık kaydı yapılabilir.
2. Kosova Soy Bağı Yolu İle Vatandaşlık Kazanımı;
Soybağı yolu Kosova vatandaşlığı kazanımı için göç eden kişinin kendisi veya 1. Dereceden akrabası başvuru yapabilmektedir. Yani göç eden kişi doğum ve göç belgeleri ile başvuru yapabileceği gibi kişinin çocukları da bu belgeler ile vatandaşlık kazanımı için başvuru yapabilecektir. Kosova vatandaşlık kanunu 1.derece yakın akrabayı kabul etmektedir, bu sebeple kişinin dedesinin veya anneannesinin Kosova doğumlu olması kişiye başvuru hakkı tanımaz.
3. Uzun Süreli İkamet Yolu İle Vatandaşlık Kazanımı;
Kosova’da uzun süreli ikamet yoluyla vatandaşlık kazanmak mümkündür. Bu süreç, belirli yasal düzenlemeler ve gerekliliklere tabidir. Aşağıda, Kosova'da uzun süreli ikamet yoluyla vatandaşlık elde etmek için izlenmesi gereken adımlar ve koşullar özetlenmiştir:
A. Vatandaşlık Başvuru Koşulları
Uzun süreli ikamet eden bir kişi, vatandaşlık başvurusunda bulunabilmek için şu gereklilikleri karşılamalıdır:
B.Sürecin Adımları
C. İstisnai Durumlar
Bazı durumlarda, 10 yıllık süre beklenmeden vatandaşlık alınabilir:
4. Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Kazanma
Kosova’da yatırım yolu ile vatandaşlık kazanma konusunda doğrudan bir yasa veya resmi program bulunmamakla birlikte, büyük ölçekli yatırımcılar için özel durumlar göz önünde bulundurulabilir. Kosova hükümeti, yabancı yatırımcıları çekmek için çeşitli teşvikler sunsa da, yatırımcıların doğrudan vatandaşlık elde etmeleri için net bir yasal çerçeve henüz oluşturulmamıştır. Ancak, yatırımcılar için oturma izni ve uzun vade de vatandaşlık başvuru hakkı gibi yollar mevcuttur.
Kosova’da Yatırımla Vatandaşlık Elde Etmenin Süreci
Yatırımcıların vatandaşlık başvurusu yapabilmesi için genelde uzun vadeli ikamet sürecini tamamlaması gerekir. İşte süreç:
A. İlk Adım: Yatırım ve Oturma İzni
Kosova’da yatırım yaparak oturma izni almak mümkündür. Bu, vatandaşlığa giden ilk adımdır.
B. Uzun Süreli İkamet ile Vatandaşlık
Yatırımcılar, Kosova’da uzun süreli oturma izni aldıktan sonra, belirli bir süre sonunda vatandaşlık başvurusunda bulunabilir:
C.İstisnai Durumlar: Hükümetin Özel Kararları
Bazı durumlarda, Kosova hükümeti yatırımcıları ödüllendirmek için istisnai vatandaşlık kararları alabilir:
5. Vatansız Kişiler İçin Vatandaşlık
Kosova, vatansız kişilere vatandaşlık sağlayan ülkelerden biridir. Bu uygulama, Kosova Vatandaşlık Kanunu kapsamında düzenlenmiştir ve Birleşmiş Milletler’in Vatansız Kişilerin Statüsüne Dair Sözleşmesi ile uyumludur. Amaç, vatansız kişilerin temel haklara erişimini sağlamak ve onları yasal bir statüye kavuşturmaktır. İşte süreç ve gereklilikler:
Vatansızlık Durumunda Kosova Vatandaşlığı
Kosova, vatansız kişilere şu yollarla vatandaşlık sağlayabilir:
A. Toprak Bağına (Jus Soli) Dayalı Vatandaşlık
B. Uzun Süreli İkamet ile Vatandaşlık
C. İstisnai Durumlar
Başvuru Süreci
Kosova vatandaşlığı başvurusunda, başvuru türüne (doğum, evlilik, uzun süreli ikamet veya istisnai durumlar) göre talep edilen belgeler farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak Kosova vatandaşlığı için gereken belgeler şu şekildedir:
Genel Gereken Belgeler
Kosova İçişleri Bakanlığı'ndan veya ilgili belediyeden alınabilen resmi başvuru formu doldurulmalıdır.
Pasaport veya geçerli bir kimlik belgesi (vatansızlar için varsa seyahat belgesi).
Doğum belgesi (uluslararası geçerliliği olan bir belge olmalıdır).
Kosova’da yasal olarak ikamet ettiğinizi kanıtlayan belgeler.
Oturma izni, çalışma izni veya öğrenci izni gibi belgeler.
Hem Kosova’dan hem de önceki ikamet edilen ülkeden alınmış temiz adli sicil kaydı.
Ekonomik durumunuzu gösteren belgeler: maaş bordrosu, banka hesap özeti veya mülkiyet belgeleri.
Kosova’nın resmi dillerinden biri olan Arnavutça veya Sırpça bilgisi. Dil bilgisi genellikle temel düzeyde yeterlidir.
Kosova toplumu ile entegrasyonunuzu gösteren belgeler (eğitim, iş, sosyal bağlantılar).
Başvuru sürecinde belirlenen ücretin ödendiğini gösteren belge.
Kosova vatandaşı olan eşin kimlik belgesi.
Evlilik belgesi.
Kosova’da doğum belgesi.
Ebeveynlerin Kosova vatandaşlığını kanıtlayan belgeler.
Kosova’da en az 10 yıl kesintisiz ikamet ettiğinizi gösteren belgeler.
Çalışma izni, kira kontratı veya adres beyanı.
Vatansızlık durumunu kanıtlayan belgeler (vatansızlık belgesi veya benzeri).
Kosova’ya ekonomik, kültürel veya bilimsel katkınızı gösteren belgeler (yatırım belgeleri, ödüller, projeler vb.).
Yukarıdaki belgeler, yasal olarak onaylanmış ve gerekirse tercüme edilmiş olmalıdır.
Belgeler, Kosova İçişleri Bakanlığı’na veya bölgedeki yetkili nüfus müdürlüklerine teslim edilir.
Başvurunun onaylanması genellikle birkaç ay sürer.
Vatandaşlık onaylandığında, kişi Kosova vatandaşı olabilmek için yemin eder.
Eksik veya yanlış belgeler başvurunun reddine neden olabilir. Bu nedenle, bir avukat veya danışmanlık hizmetinden yararlanmak faydalı olabilir.
Kosova vatandaşlığı, çifte vatandaşlığa izin verir. Bu nedenle, başka bir ülkenin vatandaşı olan kişiler Kosova vatandaşlığı alırken mevcut vatandaşlıklarından feragat etmek zorunda kalmazlar. Ancak, çocuğun vatandaşlık durumu, ebeveynlerin uyruğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir; bu nedenle detaylı bilgi almak için Kosova’nın yerel nüfus ve vatandaşlık dairesi ile görüşmek önemlidir.
Avukat Eren Yıldızoğlu
Avukat Hüseyin Acar