Bulgaristan vatandaşlığına alınmaları Bulgaristan Vatandaşlık Kanunu’nda belirtilen usul ve şartlarla yapılmaktadır. Vatandaşlık işlemleri, Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na bağlı Bulgaristan Vatandaşlık Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Bulgaristan vatandaşlığına alınması talepleri ile ilgili başvuruların, anılan Genel Müdürlüğe yapılması esastır. Başvuruların doğrudan veya Bulgaristan’ın yurtdışındaki diplomatik temsilcilikleri aracılığı ile söz konusu Genel Müdürlüğe yapılabileceği kanunda belirtilmiştir. Bulgaristan’ ın Avrupa Birliğine katılmasıyla tüm Bulgar vatandaşlığı alan yabancı uyruklu kişilere Avrupa Birliğine üye olan tüm ülkelere serbest giriş ve çıkış sağlar ve AB vatandaşlarının bir çok sahip olduğu hakları elde etmelerini sağlar. Başvuru öncesi sağlanması gereken şartla şu şekildedir:
• Bulgaristan vatandaşlığı için öncelikle kişinin kesintisiz olarak Bulgar’da 5 yıl süresiz oturma izni olması gerekmekte
• 18 yaşının altındaki başvurularda ebeveynlerin izninin beyan edilmesi
• Vatandaşlık için başvuru amacı ne olursa olsun beyan edilen bilgilerin kanıtlanması
• Çifte vatandaşlık talebinde bulunacak kişinin Bulgaristan Eğitim Bakanığı’ndan onaylı dil
belgesi
• Bulgar vatandaşlığı alımında bulunacak olan Türkiye vatandaşları veya yabancılar hüküm giymemiş olmalı
• Bulgaristan çifte vatandaşlık alımında bulunacak olan Türkiye vatandaşlarının Bulgaristan eğitim bakanlığı onaylı Bulgarca bildiğine dair belgesi olmalıdır.
Bulgaristan vatandaşlığı için başvuruda bulunacak olan kişi, Bulgaristan’ın yetkili diplomatik veya konsolosluk temsilcilerine dilekçesi ile birlikte müracaat etmelidir. Vatandaşlık için yapılan başvuru ve değişiklik talebi "Bulgaristan Vatandaşlığı" bölümü tarafından kabul edilmektedir.
Başvuru yapılırken, başvuru sahibine görüşmeye gelmesi gereken tarih ve saat bildirilmektedir. Belirlenen gün ve tarih, yetkililerce oluşturulmuş görüşme takip çizelgesi çerçevesinde konsolosluğun yoğunluğunun az olduğu zamanlar esas alınarak oluşturulur.
(Bulgaristan Vatandaşlığı Yasası’nın 5. Başlığındaki 13.maddenin 19.02.1999 yılında 1. Kanunun yürürlüğe girmesine istinaden). Görüşme Bulgaristan Vatandaşlığı Bölümü’nün yetkilisi tarafından evrakların kayıt sırasına göre yürütülmektedir.
Başvuru sahibi yabancı uyruklu olduğu takdirde başvurusu, başvuru yaptığı ülke ile ikili yasal anlaşmalar çerçevesinde talep edilen ve kabul edilip anlaşmaya varılan kriterler baz alınarak ya da Bulgaristan Cumhuriyeti’nin de taraf olduğu Lahey’de 05 Ekim 1961’de imzalanan karşılıklı uluslararası Yabancı Kamu Belgeleri için Yasallaştırma Şartının Kaldırılması Sözleşmesi'nin ilgili hükümlerine istinaden başvuru belgelerinin orijinal, apostilli, Bulgarca’ya Bulgaristan’daki tercümanlarda tercüme edilmiş ve noter tarafından tasdiklenmiş olmalıdır. Vatandaşlık başvurusu için dilekçe sunulduktan sonra, başvuru sahibinin isminde herhangi bir değişiklik olduğu taktirde, durumu açıklayan resmi belgelerin sunulması gerekmektedir.
1-) DOĞUM YOLU İLE VATANDAŞLIK ALMAK.
A. Bulgaristan vatandaşlığı almanın en önemli yollarından birisi de doğum yolu ile vatandaşlıktır. İsim denklik belgesi ve doğum belgesi de vatandaşlık başvurusunun olmazda olmazıdır. İsim Denklik Belgesi’ni başvuru sahibi kendisi almak zorunda. Ama doğum belgesi için Bulgaristan’a gidilmesi gerekmekte. Vekâletname vererek doğum belgenizi uzman avukatlarımız vasıtasıyla da aldırabilirsiniz. Doğum tarihiniz Türkiye’deki ve Bulgaristan’daki resmi belgelerinizde farklı yazılmışsa belgeniz elinize ulaşır ulaşmaz Asliye Hukuku Mahkemesine başvurarak doğum tarihinizi düzeltmeniz gerekmektedir.
B. İsim denklik belgeniz ve doğum belgeniz hazırsa sıra Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na başvuru yaparak vatandaşlık tespiti yaptırmanıza geliyor. Başvuru sahibinin bu işlem için de Bulgaristan’a gitmesi gerekiyor. Eğer zamanınız yoksa uzman avukatımıza vekâlet vererek vatandaşlık sorgulamanızı da sizin gitmenize gerek kalmadan biz yapabiliriz. Adalet Bakanlığı’ndan ‘Bulgaristan vatandaşıdır’ ya da ‘Bulgaristan vatandaşı değildir’ yönünde gelecek cevaba göre vatandaşlık başvurusunu başlatılabilir. Eğer cevap ‘Bulgaristan vatandaşıdır’ şeklinde ise direkt başvuru yapılabilir.
2-) D VİZE BAŞVURUSU NEDİR ?
A. Bulgaristan Adalet Bakanlığına yapılacak Vatandaşlık Tespiti başvurusunda bakanlıktan gelecek cevap ‘Bulgaristan vatandaşı değildir’ ise kişinin önce Türkiye’deki Bulgaristan Konsolosluğu ve Büyükelçiliğine başvurarak Bulgaristan D vizesi alması gerekir. Ortalama 2 ay içinde çıkan D vize ile Bulgaristan’a giderek 5 yıllık süresiz oturum izni alınabilir. Başvuru sahibinin bu işlem için günübirlik olarak 2 kez Bulgaristan’a gitmesi (sırasıyla 2 günlük ve 4 günlük sürelerle) gerekir.
B. Oturum izni ile 3 yıl Bulgaristan’da yaşayan kişi, bu süreyi doldurduğunda Bulgaristan Vatandaşlık başvurusu yapmaya hak kazanmış olmaktadır. Kişi Bulgaristan vatandaşlık başvuru dosyasını hazırlayarak Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na bağlı Vatandaşlık Genel Müdürlüğü’nden 2 yıl sonrasına, yani 5. yılın sonunda randevu alır.
C. Randevu günü başvuru sahibi mülakata alınır ve başvurusu tamamlanmış olur. Bulgaristan vatandaşlık başvuru işlemleri için istenen belgelerin orijinal, apostilli, yeminli tercümanlar aracılığıyla Bulgarcaya çevrilmiş ve noter tarafından tasdiklenmiş olması gerekiyor. Bulgaristan vatandaşlık başvurusu işlemleri Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na bağlı Vatandaşlık Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Başvurular, Dış İşleri Bakanlığı ve Belediyeler tarafından değerlendirilir. Ayrıca polis merkezlerinin vatandaşlık ile ilgilenen birimleriyle de işlemler yapılır.
Başvurudan yaklaşık 1,5-2 yıl sonrada kişi vatandaş olabilir. Vatandaşlık belgesini alan kişi Bulgaristan pasaportunu çıkartabilir.
3-) 1951-1978 GÖÇMENLERİNE VATANDAŞLIK ALMAK.
A. Bulgaristan’dan Türkiye’ye farklı dönemlerde farklı nedenlerle pek çok gerçekleşmiş olsa da günümüzde göç nedeniyle vatandaşlık almak için yapılan başvurularda öne sürülen yıllar 1951, 1978, 1989’dur. Bu tarihlerde ve bu tarihler arasında Türkiye’ye göç eden kişiler gerekli koşulları sağladıklarında Bulgar Vatandaşlıklarını tekrar kazanma hakkını elde edebilmektedirler. İki ülke arasında yapılan anlaşmalara göre; 1951 yılında göç edenlerin zorla, 1978 yılında göç edenlerin ise kendi istekleriyle geldikleri kabul edilmekte. Ancak her iki dönemde gelenler de hâlâ hayatta olmaları şartıyla Bulgaristan vatandaşlığına başvuru hakkına sahip. Toplu göçlerin dışında Türkiye’ye kaçak olarak gelenlerin de vatandaşlık başvurusu yapabildiklerini hatırlatmakta yarar var. Başvuru sahibi vatandaşlığını aldıktan sonra, her nesil için 5 yıl beklemek koşuluyla çocukları ve torunları için de Bulgaristan vatandaşlığı başvurusu yapabilir.
4-) ÇOCUKLARA BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞI ALMA :
A. Anne veya babasından biri Bulgaristan vatandaşı olan 18 yaşın altındaki çocukların Bulgaristan vatandaşlığına geçme hakkı bulunuyor. Vatandaşlık başvuru işlemleri anne veya baba aracılığıyla yapılıyor. Vatandaşlık başvurusu için gerekli evraklar ‘İsim Denklik Belgesi’, ‘Doğum Belgesi’ ve diğer belgeler noter onaylı ve tercüme edilmiş şekilde hazırlandıktan sonra Bulgaristan’da çocuğa Bulgaristan Kimlik Numarası (EGN) alınması gerekiyor. EGN Adalet Bakanlığı tarafından tasdiklenmiş olmalı. EGN’si alınan çocuk için Bulgaristan pasaportu başvurusu yapılabilir.
5-) ANNE-BABA VATANDAŞLIĞI İLE BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞI ALMAK.
A. Kendisi Bulgaristan vatandaşı olmayan ancak aile üyeleri arasında Bulgar vatandaşı olanlar vatandaşlık başvurusu yapabilir. Çocuğu Bulgaristan vatandaşı olan anne babalar ya da anne veya babası Bulgaristan vatandaşı olan 18 yaş üzeri çocukların böyle bir hakkı vardır.
6-) EVLİLİK YOLUYLA BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞI ALMAK.
B. Bulgaristan vatandaşı bir kadın ya da erkekle evlilik yapan Türklerin Bulgaristan vatandaşlığına geçme hakkı bulunur. Bunun için öncelikle evliliğin belgelerle ispat edilmiş olması gerekir. Daha sonra kişi Bulgaristan D vize başvurusu yaparak Bulgaristan’a gitmeli orada oturum iznine başvurmalı. Bu kişi eşinin Bulgaristan adres kaydının olduğu mahalledeki yabancılar şubesine gidip evlilikten dolayı geçici oturum dilekçesi vermesi gerekmektedir. Bulgaristan Yabancılar Şubesine verilmiş olan bu Bulgaristan geçici oturum dilekçesi maksimum 7 mesai gününde neticesi açıklanacaktır. Açıklanmış olan bu netice ise Bulgar Polisinin inisiyatifine göre 3 – 6 – 12 ay süreli geçici oturum izni verilecektir. Bulgaristan vatandaşı ile evlilik yolu ile Bulgaristan geçici oturum izni ise maksimum 5 yıldır. Geçici oturum izni ile beş yılın devam etmesi halinde Bulgar devleti söz konusu evliliği göz önünde bulundurarak sabit oturum izni verecek aynı zamanda verilmiş olan Bulgar sabit oturum izni (postoyanno prebivavane) ise Bulgaristan vatandaşlığının alınmasını da sağlayacaktır 5 yıllık beklemenin ardından sabit oturum izni alınarak vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
7-) YATIRIMCI KİMLİĞİYLE BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞI ALMAK.
C. Bir Bulgaristan vatandaşı ile ailevi bağı olmasa da Türk vatandaşlarının Bulgaristan vatandaşlığı alma hakları var. Bunun bir yolu da Bulgaristan’a yatırım yapmak. Ülkede şirket kuran kişiler Hükümet Tahviline beş yıllık bir dönem için, 1.000.000 BGN (511.292€) yatırmalıdır, sahip olacakları Yatırımcı Belgesi ve ayrıca başvuru tarihinden en az bir yıl süre ile Bulgaristan’da süresiz oturma iznine sahip olmaları ile Bulgaristan vatandaşlığına başvuru yapabilirler. Yatırımcı isterse tam yatırım tutarını 1 sene sonra iki katına çıkararak (ek 511.292€ daha yatırarak) Hızlı Geçiş sistemine dahil olup, vatandaşlık edinim süresini 2,5 seneye indirmeyi tercih edebilir.
Avukat Hüseyin ACAR
Stj. Avukat Eren YILDIZOĞLU
